İlçemizin Ekonomik ve Tarımsal Durumu
İlçede Gelir Durumu ve Göç
TÜİK’ ten alınan 2020 yılı verilerine göre 15-64 yaş arasında erkek işsizlik oranı % 6,9, kadın işsizlik oranı % 9,9’dur. İstihdam oranı ise erkeklerde %68,8 kadınlarda %34,9’dur. İşgücüne katılma oranı erkeklerde %74,2 iken kadınlarda %3 8,8’dir. İşgücüne dâhil olmayan erkek sayısı 152 bin, kadınlarda ise 348 bindir. [1] İlçemiz de küçük çapta sanayi sitesi olmasına rağmen iş imkânı asgari düzeydedir. İlçemiz de gençlere yönelik iş imkânı ve sosyal faaliyetlerin yetersizliği nedeniyle yaşam kalitesi düşmüştür.
Dolayısıyla il merkezine göçü tetiklemiştir. İl merkezine olan bu yoğun göçün bir diğer sebebi ise il merkezinin ilçeye oldukça yakın olmasıdır.
Ekonomi
İlçelerin Sosyo – Ekonomik Gelişmişlik sıralaması araştırmasına göre (SEGE-2017) Kepsut ilçesi 970 ilçe arasında 617. sırada yer almaktadır. Balıkesir ili içerisinde de 20 ilçe arasında 18.sıradadır. [1]
İlçemiz sürekli olarak göç veren bir ilçedir. Özellikle genç nüfus giderek azalmaktadır. Bunun sebeplerinden birisi de ilçemizde geniş çaplı fabrika ve üretim tesislerinin olmamasıdır. Çoğunlukla halkın geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. İlçede süt üretimi ileri seviyede olup önemli bir gelir kaynağıdır. Çeşitli mesleklere ve eğitim durumuna göre sağlıklı bir dağılım listesi olmamakla beraber yaklaşık olarak nüfusun %86’sı tarım, %10’u ticaret, imalat ve küçük sanatlar sektörü, %4’ü ise hizmetler sektörün de çalışmaktadır.
Özel Sektör
İlçemizde odak grup olarak belirlenen esnaflar ile Kepsut Esnaf ve Sanatkârlar Odası’nda yapılan görüşmede ilçenin özel sektördeki durumuna da değinilmiştir. Esnaf ve Sanatkârlar Odası’ndan elde edilen 2021 Yılı Haziran verilerine göre, 230 meslek dalında 3438 toplam üyesi, 620 faal kayıtlı üyesi, 150 faal olan meslek dalı sayısı bulunmaktadır. Toplamda özel sektörde faaliyet gösteren 609 da işletme bulunmaktadır. İlçemizde büyük çaplı fabrika ve üretim tesisleri bulunmamakla birlikte dar bir alana kurulmuş sanayi sitesi bulunmaktadır. Bir de ilçemiz ekonomisine katkısı büyük olan YERSA Sentetik Dokuma Sanayi ve Ticaret A.Ş. bulunmaktadır. Bu fabrikada günlük üretim miktarı 28 ton hammadde, 13 000 adet büyük boy çuval üretimi yapılmaktadır. İlçemizde Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi’ne (GGBS) kayıtlı 28 adet kayda tabi üretim işyeri bulunmaktadır. İlçemizde 50 adet süt toplama merkezi ve 1 adet onaylı mezbaha, Dereli ve Serçeören Mahallelerinde de alabalık tesisleri yer almaktadır.
İlçemizde bilinçli tarım ve hayvancılık yapılamamaktadır. Üretilen tarım ve hayvansal ürünlere katma değer kazandıracak bir tesis bulunmadığından ilçe ekonomisi hak ettiği geliri elde edememektedir. Son zamanlarda Kepsut Belediye Başkanlığı ve Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile ortaklaşa yürütülen damızlık küçükbaş hayvan üretim tesisi projesi, Kepsut Belediye Başkanlığı’ nın ücretsiz toprak analizi imkânı sağlaması, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ nin kooperatiflere verdiği destekler ve ilçemizde bulunan STK’ların düzenlediği destekler ile üreticilerimiz tarım ve hayvancılık alanında bilgilendirilmekte ve alternatif katma değer üretecek ürünler konusunda teşvik edilmektedir .
Tarım
İlçenin arazi varlığı 894 000 dekar olup, bunun 216 350 dekarını tarım arazisi (32 500 dekar sulu tarım yapılan yerler), 57 000 dekar çayır ve mera arazisi, 504 650 dekar ormanlık alan ve 116 000 dekarlık kısmı ise tarım dışı alan (kayalık, hazine arazisi, yerleşim yeri gibi) oluşturmaktadır. Tarım arazilerinin 144 025 dekarının tarla, 20 325 dekarının bağ, bahçe bitkileri, ekili alanlar ve 2000 dekarını nadas alanı oluşturmaktadır.
*ÇKS Kayıtlı Alan Tarım Arazisi Alanı İçindedir.
Tarım Arazilerinin Dağılımı
Kepsut’ un tarım arazilerinin dağılımı şu şekildedir; %20’si ova, %80’i kıraç ve yayladır. İlçe yüz ölçümünün %25,38’ni teşkil eden 21.635 hektar tarım arazisinin dağılımı ise aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Kepsut’ un Tarım Arazisi Dağılımına Ait Dairesel Grafik
İlçemizde birçok tarımsal ürün yetiştirilmektedir. [1] Bu ürünler ve üretim alanları dağılımı aşağıda yer alan Kepsut İlçesinde Yetişen Tarımsal Ürünler Ve Üretim Alanları tablosunda verilmiştir.
: Kepsut İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü 2021 Yılı Verileri
Fındık
Kepsut ilçesinin Kızıloluk Mahallesi’nde (bölgenin yüksek kesimlerinde), 1980 yılında başlayan, şimdilerde 6200 ağaca ulaşan fındıkta, 2021 İlçe Tarım Ve Orman Müdürlüğü verilerine göre yıllık 31 ton ürün elde edilmiştir. Ancak ilçemizde fındık üretimi için yeterli imkân sağlanamadığından ciddi bir ekonomik kayba sebep olmaktadır.
Şeftali
Türkiye’nin şeftali üretiminde önde gelen merkezlerinden olan Kepsut ilçesi; meyve suyu firmalarının aroması dolayısıyla özellikle tercih ettiği Kepsut Şeftalisi, tarımsal ürünlerin üretiminde ilk sıralarda yer almaktaydı. Bu nedenle eskiden her yıl temmuz ayında ilçede Şeftali Şenlikleri düzenlenmekteydi. Ancak son yıllarda meyve ağaçlarının iklim şartlarından dolayı korunamaması nedeniyle ilçemizde eskisi kadar şeftali üretimi yapılamamaktadır. Kepsut İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün 2021 yılı verilerine göre yaklaşık 800 ton şeftali elde edilmektedir. Değişen iklim şartlarına uyum sağlayabilecek şeftali ağacı yetiştiriciliği konusunda Kepsut Belediyesi ve İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından çalışmalar devam etmektedir.
Fasulye
İlçemizde gün geçtikçe yetişme alanı genişleyen fasulye genellikle sulak bölgelerde, yaz aylarında üretimi gerçekleşmektedir. Tam kurumadan toplanmaktadır ve üreticiye büyük bir gelir kazandırmaktadır. 2021 yılı Kepsut İlçe Tarım Ve Orman Müdürlüğü’nden alınan bilgilere göre yıllık 55 ton fasulye yetişmektedir.
Arıcılık
İlçemizde son dönemlerde arı yetiştiriciliği önemli bir noktadadır. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi tarafından arı yetiştiriciliğini teşvik etmek amacıyla üreticilere yem desteğinde bulunulmuştur. Arı yetiştiricileri daha verimli bal alabilmek için arıların bal üretebileceği bitkiler yetiştirmektedir. İlçemizde 5150 adet arı kovanı bulunmaktadır. 2020 yılı için 38 Arı işletmesinde, 3444 Aktif Arı Kolonisi tespit edilmiştir. Arıcılıkla uğraşan vatandaşların bilinçli ve katma değerli ürün üretebilmesi için halk eğitim merkezi tarafından gerekli eğitimler verilmektedir.
Seracılık
Kepsut ilçesinde 2021 yılı İlçe Tarım Ve Orman Müdürlüğü’nden elde edilen verilere göre; Marulun ( kıvırcık ) ekim alanı 28 dekar olup yaklaşık 84 ton ürün, salatalığın (sofralık) ekim alanı 14 dekar olup 168 ton, domatesin (sofralık) ise ekim alanı 14 dekar olup 210 ton ürün elde edilmektedir. [1]
Diğer Ürünler
Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli Kapsamında Desteklenen Ürünler arasında Kepsut ilçesinde arpa, buğday, çavdar, nohut, tritikale, yem bitkileri, zeytin – zeytinyağı gibi ürünler de desteklenmektedir.[2] İlçede buğday tohumu için Kepsut Belediyesi’nin çalışmaları kapsamında en iyi ve verimli buğdayı deneyip en yüksek verim alınmaya çalışılmaktadır. Dekara 800 buğday alınacağı planlanmakta olup Kepsut bölgesinde ilk kez bu kadar yüksek bir rekolte beklenmektedir. Büyükşehir Belediyesi ile bu süreç yönetilerek KESPİT Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile çalışmalar devam etmektedir.
Kepsut Süt Üretimi
İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden alınan verilere göre 2021 yılında 45 milyon 647 bin 247 litre üretim yapılmıştır. İlçemiz süt üretiminde oldukça iyi bir nokta da olmasına rağmen süt işleme tesisi açısından büyük bir eksiklik yaşanmaktadır. İlçemizde sadece yerel üretim yapan Kepsut Can Höşmerimleri tarafından süt işlenmektedir.
Şehrimiz ‘50 Peynirli Şehir Balıkesir’ sloganıyla ön plana çıkmaktadır. İlçemizde de Bükdere Mahallesi’nde geleneksel yöntemlerle oğlak derisinde üretilen Dünya Miras Listesinde de yer alan ‘Mavi (küflü) katık peyniri’ önemli bir simge haline gelmiştir. [1]
Hayvancılık
Kepsut ilçesinde genellikle geçim kaynakları arasında tarım, hayvancılık ve ormancılık ilk sıraları alır. Hayvancılık ilçe halkının geçiminde önemli bir yer tutmaktadır. Ağırlıklı olarak koyun, keçi, sığır ve kanatlı yetiştirilmektedir. İlçede 28 935 sığır cinsi hayvan, 43 150 koyun, 6840 keçi ve toplam 388 705 kanatlı hayvan varlığı bulunmaktadır.
