İlçede Gelir Durumu ve Göç

TÜİK’ten alınan 2020 yılı verilerine göre, 15-64 yaş arasında erkek işsizlik oranı %6,9, kadın işsizlik oranı ise %9,9’dur. İstihdam oranı erkeklerde %68,8, kadınlarda %34,9’dur. İş gücüne katılma oranı erkeklerde %74,2 iken kadınlarda %38,8’dir. 

İlçemizde küçük çaplı bir sanayi sitesi bulunmasına rağmen iş imkânları asgari düzeydedir. Gençlere yönelik iş olanaklarının ve sosyal faaliyetlerin yetersizliği, ilçemizde yaşam kalitesini düşürmektedir. Bu durum, il merkezine olan göçü tetiklemiştir. Ayrıca, il merkezinin ilçeye oldukça yakın olması da bu göçü artıran diğer bir etkendir.

Ekonomi

İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması’na göre (SEGE-2017), Kepsut ilçesi 970 ilçe arasında 617. sırada yer almaktadır. Balıkesir ili içinde ise 20 ilçe arasında 18. sıradadır.

İlçemiz sürekli göç veren bir yapıya sahiptir. Özellikle genç nüfus giderek azalmaktadır. Bunun nedenlerinden biri de ilçemizde geniş çaplı fabrika ve üretim tesislerinin bulunmamasıdır. Halkın büyük bir kısmı geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır. İlçede süt üretimi ileri seviyede olup önemli bir gelir kaynağıdır. Meslek ve eğitim durumuna göre sağlıklı bir dağılım listesi bulunmamakla birlikte, yaklaşık olarak nüfusun %86’sı tarım, %10’u ticaret, imalat ve küçük sanatlar, %4’ü ise hizmet sektöründe çalışmaktadır.

Özel Sektör

İlçemizde odak grup olarak belirlenen esnaflar ile Kepsut Esnaf ve Sanatkârlar Odası’nda yapılan görüşmelerde, özel sektörün durumu ele alınmıştır. Esnaf ve Sanatkârlar Odası’ndan alınan 2021 yılı Haziran verilerine göre; 230 meslek dalında toplam 3438 üye bulunmaktadır. Bu üyelerin 620’si faal kayıtlı olup, 150 faal meslek dalı mevcuttur. Özel sektörde toplamda 609 işletme faaliyet göstermektedir.

İlçemizde büyük çaplı fabrika ve üretim tesisleri bulunmamakla birlikte, dar bir alana kurulmuş bir sanayi sitesi yer almaktadır. Ekonomiye katkısı büyük olan YERSA Sentetik Dokuma Sanayi ve Ticaret A.Ş., ilçemizde faaliyet göstermektedir. Bu fabrikada günlük 28 ton hammadde ile 13.000 adet büyük boy çuval üretimi yapılmaktadır.

İlçemizde Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi’ne (GGBS) kayıtlı 28 üretim işletmesi bulunmaktadır. Ayrıca 50 adet süt toplama merkezi, 1 adet onaylı mezbaha ve Dereli ile Serçeören mahallelerinde alabalık üretim tesisleri yer almaktadır.

İlçemizde bilinçli tarım ve hayvancılık yapılamamaktadır. Üretilen ürünlere katma değer kazandıracak tesislerin eksikliği, ilçe ekonomisinin hak ettiği geliri elde edememesine neden olmaktadır. Son dönemlerde Kepsut Belediye Başkanlığı ve Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanlığı iş birliğiyle yürütülen damızlık küçükbaş hayvan üretim tesisi projesi, ücretsiz toprak analizi hizmetleri ve kooperatiflere sağlanan desteklerle üreticiler bilinçlendirilmekte ve katma değerli ürün üretimi teşvik edilmektedir.

Tarım

İlçenin arazi varlığı 894.000 dekar olup, bunun 216.350 dekarını tarım arazisi (32.500 dekarı sulu tarım alanı), 57.000 dekarını çayır ve mera alanı, 504.650 dekarını ormanlık alan ve 116.000 dekarını ise tarım dışı alanlar (kayalık, hazine arazisi, yerleşim alanı vb.) oluşturmaktadır. Tarım arazilerinin 144.025 dekarı tarla, 20.325 dekarı bağ ve bahçe, 2000 dekarı ise nadas alanıdır.

Tarım Arazilerinin Dağılımı

Kepsut’un tarım arazilerinin %20’si ova, %80’i ise kıraç ve yayla arazisidir. İlçe yüzölçümünün %25,38’ini oluşturan 21.635 hektar tarım arazisinin dağılımı, grafiklerle desteklenmiştir.

Kepsut İlçesinde Yetiştirilen Tarımsal Ürünler

Fındık:
Kızıloluk Mahallesi’nde 1980 yılında başlayan fındık üretimi, bugün 6200 ağaca ulaşmıştır. 2021 yılı verilerine göre yıllık 31 ton fındık elde edilmektedir. Ancak üretim koşullarının yetersizliği, ciddi ekonomik kayıplara neden olmaktadır.

Şeftali:
Kepsut, Türkiye’nin önde gelen şeftali üretim merkezlerindendir. Özellikle aroması nedeniyle meyve suyu firmaları tarafından tercih edilmektedir. Geçmişte her yıl temmuz ayında Şeftali Şenlikleri düzenlenirdi. Ancak iklim değişiklikleri nedeniyle şeftali üretimi azalmıştır. 2021 verilerine göre yaklaşık 800 ton şeftali üretimi yapılmıştır. Yeni iklim koşullarına uygun şeftali türleri için çalışmalar devam etmektedir.

Fasulye:
Sulak bölgelerde yetiştirilen fasulye üretimi her yıl artmaktadır. 2021 yılında 55 ton fasulye üretimi yapılmıştır ve bu ürün, üreticilere önemli gelir sağlamaktadır.

Arıcılık:
Arıcılık son dönemde önem kazanmıştır. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi tarafından desteklenmekte ve arıcılara yem desteği sağlanmaktadır. İlçede 5150 adet arı kovanı bulunmaktadır. 2020 yılında 38 arı işletmesinde 3444 aktif arı kolonisi tespit edilmiştir. Halk Eğitim Merkezi tarafından verilen eğitimlerle daha bilinçli üretim hedeflenmektedir.

Seracılık:
2021 verilerine göre; 28 dekar alanda 84 ton kıvırcık marul, 14 dekar alanda 168 ton salatalık ve 14 dekar alanda 210 ton domates üretimi yapılmıştır.

Diğer Ürünler:
Arpa, buğday, çavdar, nohut, tritikale, yem bitkileri, zeytin ve zeytinyağı gibi ürünler desteklenen ürünler arasında yer almaktadır. Kepsut Belediyesi öncülüğünde yapılan çalışmalarla en verimli buğday türü belirlenmeye çalışılmaktadır. Bu kapsamda dekar başına 800 kg buğday rekoltesi hedeflenmektedir. KESPİT Tarımsal Kalkınma Kooperatifi iş birliğiyle çalışmalar sürdürülmektedir.

Süt Üretimi

2021 yılı verilerine göre, ilçede toplam 45.647.247 litre süt üretimi gerçekleştirilmiştir. Ancak ilçede süt işleme tesisi bulunmaması önemli bir eksikliktir. Şu anda yalnızca Kepsut Can Höşmerimleri adlı yerel bir üretici sütü işlemektedir.

Kepsut, “50 Peynirli Şehir Balıkesir” sloganı ile öne çıkmakta olup, Bükdere Mahallesi’nde geleneksel yöntemlerle oğlak derisinde üretilen ve Dünya Miras Listesi’nde yer alan “Mavi (küflü) Katık Peyniri” ilçenin önemli simgelerindendir.

Hayvancılık

Kepsut ilçesinde tarım, hayvancılık ve ormancılık başlıca geçim kaynaklarıdır. İlçede 28.935 sığır, 43.150 koyun, 6840 keçi ve toplam 388.705 kanatlı hayvan bulunmaktadır. Hayvancılık, ilçe ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır.